In het land der blinden is eenoog koning. Dat blijkt uit het gemak waarmee pensioenfonds ABP de Pensioenkamer om de tuin weet te leiden. De Pensioenkamer blijkt net zo geheim te zijn als de geheime ABP Commissie van Beroep, die anoniem uw klacht als deelnemer vrijwel standaard afwijst waarmee ABP zich een prima positie verwerft bij de kantonrechter – als u daar uw afgewezen klacht wilt laten beoordelen.
Maar eerst: wat is de Pensioenkamer die mag beslissen over € 460 miljard pensioengeld van 3 miljoen deelnemers? Wie zijn lid van de Pensioenkamer en hoe deskundig zijn deze leden dat zij mogen beslissen over zoveel geld? Moeten deze leden, net als bestuursleden van pensioenfondsen, voldoen aan kwaliteitseisen die toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) stelt aan bestuursleden van pensioenfondsen, verzekeraars, banken en overige financiële instellingen? Wat is de rol van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) die als toezichthouder de belangen van de deelnemers zou moeten beschermen?
De Pensioenkamer is onderdeel van het gezamenlijk overleg tussen sociale partners, werkgevers en werknemers in overheid en onderwijs. Dit gezamenlijk overleg heet de Raad voor het Overheidspersoneelsbeleid (ROP). De ROP bestaat uit werkgevers en werknemers (vakbonden) en is via de Pensioenkamer verantwoordelijk voor de aard en de inhoud van de pensioenen van het overheidspersoneel. Zo beslist de Pensioenkamer over wijzigingen in de pensioenaanspraken in het ABP pensioenreglement. Deze aanspraken op flexibel pensioen (FPU), ouderdomspensioen, invaliditeitspensioen en nabestaandenpensioen worden vervolgens vastgelegd in het pensioenreglement van de Stichting Pensioenfonds ABP. Kortom, de ROP bepaalt, pensioenfonds ABP voert uit.
Van werkgeverszijde hebben vijf ministeries (Binnenlandse Zaken Rijk, Binnenlandse Zaken politie, Justitie, Defensie en OCW) de Unie van Waterschappen, universiteiten, Vereniging Nederlandse Gemeenten, Interprovinciaal werkgeversverband IWV, HBO-raad, Medisch centra, werkgeversverenigingen en de MBO-raad een vertegenwoordiger afgevaardigd in de Pensioenkamer.
Van werknemerszijde hebben de vakbonden ACOP (Algemene Centrale van Overheidspersoneel, Ambtenarencentrum AC, CCOOP en CMHF (Centrale van Middelbare en Hogere Functionarissen bij de overheid) een vertegenwoordiger benoemd voor de Pensioenkamer. Het secretariaat van de Pensioenkamer wordt gevoerd door het CAOP, het kennis- en dienstencentrum op het gebied van arbeidszaken te Den Haag.
Welke personen de werkgevers vertegenwoordigen in de Pensioenkamer en wat hun deskundigheid is, blijft geheim. Dat mag u niet weten.Welke personen de vakbonden (werknemers) vertegenwoordigen in de Pensioenkamer en wat hun deskundigheid is, blijft geheim. Dat mag u ook niet weten. Deze geheime anonieme vertegenwoordigers in de Pensioenkamer worden ‘woordvoerders’ genoemd en laten het voorwerk doen door de Technische Werkgroep (TW). Ook hierin vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers. Wie dat zijn en over welke deskundigheid zij beschikken, dat mag u niet weten, ook dat blijft geheim.
Wat is er dan besloten in de Pensioenkamer, zou u graag willen weten. Het gaat per slot van rekening over uw geld, tot nu toe hebt u samen met 3 miljoen anderen € 460 miljard bijeen gespaard. Ook die besluiten blijven geheim. De Pensioenkamer verstrekt uitsluitend informatie aan de woordvoerders van werkgevers en werknemers en aan het pensioenfonds ABP. De Pensioenkamer verstrekt geen informatie aan deelnemers. Er is geen openbaarmaking van voorstellen, besluiten, notulen van vergaderingen, vergaderfrequentie, agenda’s etc. De website dan, levert die wat informatie op? Nou nee, de actualiteit van de website van de Pensioenkamer dateert uit 2010.
Niet zo vreemd want de Pensioenkamer vergadert nauwelijks. Dus geen lange ovale vergadertafel met 30 vertegenwoordigers die zorgvuldig gaan beslissen over uw pensioen. Nee, het ‘vergaderen’ gebeurt digitaal, via de e-mail. Voorstellen worden rondgemaild en als niemand piept is het voorstel aangenomen. Over € 460 miljard door u opgebracht pensioengeld.
Wilt u informatie van de Pensioenkamer dan moet u maar aankloppen bij uw vakbond. De vakbonden vertegenwoordigen 11 procent van de werknemers. Bent u geen lid van de vakbond? Dan heeft u pech gehad, dan blijft de deur dicht en de informatie geheim. Dat u met uw pensioenpremie meebetaalt aan de vakbondsvertegenwoordiging bij de pensioenfondsen, wordt door de vakbonden over het hoofd gezien.
Dat de toezichthouder DNB dit allemaal ontgaat, valt nog te begrijpen. DNB is te druk met het omlaag redeneren van de pensioenuitkeringen en de rekenrente. Dat AFM tekort schiet in de bescherming van 3 miljoen deelnemers, is onbegrijpelijk.
Door gebrek aan toezicht, gebrek aan ‘kennen en kunnen’ bij woordvoerders in de Pensioenkamer en afgevaardigden in de Technische Werkgroep, ziet ABP kans zijn eigen voorkeuren en verlangens in de Pensioenkamer besloten te krijgen. In 2018 besloot ABP eenzijdig de eindloonregeling in het pensioenreglement voor militairen te wijzigen in een middelloonregeling. De rechter haalde daar direct een streep door. In onderstaand voorbeeld van een ABP-voorstel in de Pensioenkamer vermeldt ABP dat de voorgestelde tekstuele wijzigingen ‘geen inhoudelijke gevolgen’ hebben voor de pensioenregeling van ABP. Hier wordt de Pensioenkamer (dus de 3 miljoen deelnemers) door ABP bedrogen want tienduizenden deelnemers (40 plussers, die al voor 2006 deelnemer zijn) wordt door deze eenzijdige wijziging hun recht op VPL-pensioen ontnomen. Dat hadden de vakbonden en werkgevers niet door.
Frans Nijhof